• Thiên nhiên cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái trị gí 125 triệu đô la mỗi năm cho con người, mà chúng ta không thể để mất, theo Enric Sala, nhà thám hiểm lưu trú của National Geographic.
• Đến năm 2030, chúng ta phải bảo vệ đất đai gấp 2 lần và bảo vệ đại dương gấp 4 lần so để bảo vệ các hệ sinh thái thiết yếu và tránh nhữn tác động khốc liệt nhất của biến đổi khí hậu.
Thế giới hiện tại đang đứng giữa một giao lộ. Tương lai của sự sống trên hành tinh của chúng ta đang gặp nguy hiểm. Nhân loại đã đi quá xa trong hành trình mưu cầu cuộc sống sung túc. Nghiên cứu cho thấy hơn 75% diện tích đất không có băng trên thế giới đã bị biến đổi. Hơn một nửa bề mặt Trái Đất hiện đang được sử dụng để sản xuất thức ăn, trong đó, diện đất hoang dã chiếm chưa đến 25%. Đại dương cũng rơi vào tình trạng tương tự. Trong một trăm năm qua, 90% số cá lớn rời khỏi đại dương mà trong đó, 63% là bị đánh bắt quá mức.
Từ năm 1970, lượng khí thải nhà kính (GHG – greenhouse-gas) từ ngành công nghiệp, nông nghiệp và nạn phá rừng đã tăng lên đáng kể, góp phần làm cho vấn đề ngày một tồi tệ hơn. Với sự nóng lên toàn cầu do con người đang làm tốc độ nhanh thêm, chúng ta không thể ngó lơ việc các khu vực tự nhiên đứng trước nguy cơ biến mất hay mối đe dọa của sự biến đổi khí hậu.
Chúng ta đều biết rằng nếu chuyển đổi đất và phát thải GHG không giảm vào năm 2030, sẽ không thể giới hạn mức nóng lên toàn cầu ở mức tiền công nghiệp là 2oC, như đã được hình dung trong hiệp định khí hậu Paris 2015. Hơn nữa, sự nóng lên thậm chí chỉ 1,5oC thôi sẽ là mối đe dọa nghiệm trọng đối với hệ sinh vật học trên hành tinh, đẩy nhanh sự tuyệt chủng hàng loạt lần thứ 6 đang có nguy cơ diễn ra. Khi các hệ sinh thái không còn lớp bảo vệ, chất lượng cuộc sống của tất cả các loài, bao gồm cả con người, cũng sẽ giảm đi.
Khi các hệ sinh thái bị tổn thương, hàng hóa tự nhiên mà chúng cung cấp – không khí và nước sạch, cây trồng thụ phấn.. – chắc chắn sẽ suy giảm. Các nghiên cứu cho thấy việc giảm khả năng tiếp cận với nước sạch và gia tăng các các cơn bão và hạn hán liên quan đến biến đổi khí hậu có thể đào thải 100 triệu người chỉ trong 30 năm tới.
Con người không phải là nạn nhân duy nhất trong thế giới đang nóng lên này. Chúng ta chia sẻ hành tinh này với hơn 9 triệu loài thực vật và động vật. Một khi các hệ sinh thái lụi tàn, các loài lớn nhỏ sẽ ngày càng bị căng thẳng, chúng phải hoặc là thích nghi, hoặc là bị diệt vong. Nhiều loài sẽ tuyệt chủng, sau đó, phải mất hàng triệu năm để Trái đất phục hồi độ rộng và độ sâu của nền đa dạng sinh học. Sự thay đổi những gì vốn có và không thể đảo ngược đối với hành tinh sẽ kéo theo những hệ lụy cho chính loại người ngay lập tức và rất khó kiểm soát.
Để ngăn chặn kịch bản như vậy, trước tiên chúng ta phải nhớ rằng hiệp định khí hậu Paris 2015 luôn là một thỏa thuận nửa vời: nó giải quyết nguyên nhân dẫn đến sự nóng lên toàn cầu chứ không phải các mối đe dọa cho hệ thống tự nhiên, cái mà tất cả sự sống đang phụ thuộc vào. Ngày nay, chỉ có 15% đất đai và 7% đại dương của chúng ta đang được bảo vệ.
Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy rằng vào năm 2030, chúng ta phải bảo vệ gấp đôi diện tích đất và gấp bốn lần đại dươngchỉ để bảo đảm các hệ sinh thái thiết yếu và tránh những tác động thảm khốc nhất của biến đổi khí hậu. Bảo vệ các khu vực tự nhiên, sau đó, là liên kết còn thiếu để duy trì sự thịnh vượng trong một thế giới ấm lên.
Dự đoán về Hội nghị thượng đỉnh đa dạng sinh học của Liên hợp quốc tại Côn Minh, Trung Quốc, vào cuối năm nay, các nhà khoa học và các bên liên quan khác đã phát triển Thỏa thuận toàn cầu về tự nhiên. Là một kế hoạch theo thời gian, dựa trên cơ sở khoa học để bảo vệ 30% đất và nước vào năm 2030, Thỏa thuận Toàn cầu là bước đệm để bảo tồn 50% Trái đất ở trạng thái tự nhiên vào năm 2050. Trong thập kỷ tới, chúng ta cần phải đạt được nhiều hơn về mặt bảo tồn hơn chúng ta đã đạt được trong thế kỷ qua. Để đạt được mục tiêu này đòi hỏi phải tăng tốc nhanh chóng và tập thể các nỗ lực bảo tồn trên toàn thế giới.
Cũng quan trọng như lượng đất và nước được bảo vệ là sự đa dạng và sức khỏe của các khu vực tự nhiên. Bảo vệ trên đất liền phải bảo vệ các hệ sinh thái cần thiết để hỗ trợ các loài bị đe dọa, giảm thiểu biến đổi khí hậu và bảo vệ đa dạng sinh học. Và trong đại dương, để tránh sự sụp đổ của các loài và duy trì nghề cá bền vững đòi hỏi phải có sự bảo vệ toàn diện đối với môi trường sống quan trọng, các loài bị đe dọa và các hành lang di cư.
Mặc dù nhiệm vụ này rất nan giải, nhưng việc bảo vệ 30% đất và nước vào năm 2030 là có thể đạt được. Những người hoài nghi sẽ lập luận rằng chúng ta cần sử dụng đất đai và đại dương để nuôi sống mười tỷ người dự kiến sẽ chia sẻ hành tinh này vào năm 2050, và các biện pháp bảo vệ được đề xuất là quá tốn kém hoặc thách thức. Nhưng nghiên cứu đã chỉ ra rằng mục tiêu 30% có thể đạt được bằng cách sử dụng các công nghệ hiện có trong các mô hình tiêu dùng hiện tại, với điều kiện là có sự thay đổi trong chính sách, sản xuất và chi tiêu của chính phủ và doanh nghiệp.
Hơn nữa, nhu cầu thực phẩm để duy trì dân số ngày càng tăng của chúng ta có thể được đáp ứng với các vùng đất nông nghiệp hiện tại của chúng ta, chỉ đơn giản bằng cách giảm chất thải thực phẩm. Nhưng chúng ta cũng cần khôi phục nghề cá thủ công gần bờ, và phát triển nông nghiệp tái tạo cung cấp thực phẩm địa phương và lành mạnh hơn trong khi xây dựng lại đất và hấp thụ nhiều ô nhiễm carbon mà chúng ta thải ra khí quyển. Nếu chúng ta chuyển hướng một phần tài trợ của chính phủ trợ cấp cho các hoạt động đánh bắt và nông nghiệp không bền vững mỗi năm, chúng ta có thể bảo vệ các khu vực tự nhiên cung cấp dịch vụ hệ sinh thái trị giá 125 nghìn tỷ đô la mỗi năm cho con người. Bằng cách xác định và giảm thiểu rủi ro dựa trên thiên nhiên cho các doanh nghiệp, chúng ta có thể tạo ra một nền kinh tế bền vững có lợi cho cả nhân loại và thế giới tự nhiên.
Chúng tôi có một cơ hội để có được điều này đúng. Bảo vệ một phần lớn hơn nhiều của thế giới tự nhiên là một mục tiêu đầy tham vọng. Nhưng nó là một thứ sẽ bảo đảm một tương lai sôi động cho nhân loại và tất cả các loài mà chúng ta chia sẻ hành tinh này. Thỏa thuận toàn cầu về tự nhiên, cùng với thỏa thuận Paris, có thể cứu vãn sự đa dạng và phong phú của sự sống trên Trái đất. Tương lai của chúng ta phụ thuộc vào việc gia tăng thách thức.